Hulp moet zoveel mogelijk rondom de leefwereld van het kind en het gezin worden georganiseerd. In Amsterdamse buurten zijn daarom de Ouder- en Kindteams actief. Het is nu tijd voor een volgende stap. In Oud Noord wordt daarom geëxperimenteerd met het buurtgericht organiseren van specialistische jeugdhulp. Blijvend Veilig staat volledig achter deze beweging en sluit daarom aan, zodat ook laagdrempelig samengewerkt kan worden op het gebied van veiligheid. Waardoor er zo min mogelijke sprake is van overdracht of nieuwe intakes. Zo hopen we de benodigde hulp en ondersteuning eenvoudiger en sneller te organiseren.
We spreken met vier professionals, Nadja Nolen en Simone Korsman (van Blijvend Veilig), Inge Feenstra (van het Ouder- en Kindteam) en Elske de Kanter (van Jeugdspecialist in de Buurt), over de ervaringen binnen de pilot.
Waarom is buurtgericht werken zo belangrijk?
Elske: ‘We geloven dat het veel duurzamer is om ook specialistische hulp dichtbij aan te bieden en als het ware om het gezin heen te bouwen. Daarom zijn we daar waar gezinnen wonen, waar kinderen naar school gaan en buiten spelen. Daarbij werken we nauwer dan ooit samen met partners in de wijk. We kijken hoe de hulp vanuit de sociale basis en de wijkteams aangevuld kan worden met specialistische kennis. Zodat specialisme makkelijker beschikbaar is en we snel kunnen doen wat nodig is voor een gezin’. De professionals ervaren dat ze elkaar makkelijker kunnen raadplegen nu ze samen in de buurt werken. Nadja: ‘Doordat we elkaar beter kennen weet je wie je waarvoor nodig hebt. Zo kan je laagdrempelig met elkaar sparren zonder dat het meteen iets heel groots wordt. Ik word nu regelmatig door een ouder- en kindadviseur gevraagd om even anoniem mee te denken. Dat kan dan gewoon zonder papieren rompslomp en we hoeven niet meer te discussiëren wie wat oppakt. We halen elkaar erbij als dat nodig is’.
Wat kenmerkt de nieuwe werkwijze?
De wijkteams zijn het eerste aanspreekpunt in de buurt bij vragen of problemen. Om de wijkteams heen is specifieke expertise eenvoudig beschikbaar vanuit JIB en Blijvend Veilig. Denk aan expertise op psychiatrie, verstandelijke beperking, pleegzorg en veiligheid. Dat maakt dat er breder naar de hulpvraag gekeken kan worden en passende oplossingen sneller mogelijk zijn. Elske: ‘In plaats van ‘na’ elkaar te werken, is de hulp vanuit meerdere expertises in samenhang verzorgd. De specialistische jeugdhulp is dus geen ‘volgend station’, maar een samenwerkingspartner in de wijk waar je terecht kunt voor consultatie en advies, of waarmee je samen op huisbezoek kunt bij een gezin. Op deze manier willen we samenwerken zonder een ingewikkeld en tijdrovend aanmeldproces. Daarna kan het gezin met de betrokkenen in de eigen omgeving weer verder.’
Hoe bevalt de nieuwe werkwijze?
Inge: ‘Ik vind het heerlijk om zo makkelijk te sparren. Ik raadpleeg bijvoorbeeld Blijvend Veilig wanneer onveiligheid speelt. Ik vertel wat ik van plan ben te doen en vraag of zij nog tips hebben. We zetten echt in op laten we samen kijken hoe we het zelf kunnen doen. Door de krachten te bundelen in de wijk kunnen we dat waarmaken. We blijven als Ouder- en Kindteam naast het gezin staan en betrekken expertise erbij. We worden nu eigenlijk in de praktijk getraind en dat werkt goed. We zien hoe de jeugdspecialisten en professionals van Blijvend Veilig het gesprek voeren en welke stappen zij zetten. Ook reflecteren we met elkaar, dat levert veel op. Ik heb er vertrouwen in dat we over een bepaalde tijd zelf daardoor als OKT beter hulp kunnen bieden bij multiproblematiek en veiligheidsproblemen’. De samenwerking levert nog meer op. Elske: ‘Het geeft enorm veel energie om dit samen te doen, ons werk wordt er leuker van’. Ook Simone benadrukt dat de diversiteit heel leuk is. ‘Je bent op een heel andere manier bezig met een gezin. We zijn er om het OKT in zijn kracht te zetten en tegelijkertijd leren we ook veel van het OKT. En door elkaar te benutten voor reflectie leer je om buiten je eigen kokers te kijken.’
Wat is de meerwaarde van Blijvend Veilig in de buurt?
Elske: ‘In het huidige stelsel is de knip in de veiligheidsketen problematisch, daardoor kan je niet snel schakelen. Wachtlijsten van acht maanden zijn heel gewoon, een kader uitvoeren lukt dan niet. Ik ben heel blij dat dankzij Blijvend Veilig er geen ketenaanpak meer is, de veiligheidsexperts vanuit de diverse organisaties werken nu in 1 team samen. Dankzij de samenwerking in de buurt lukt het om op tijd aan te sluiten bij gezinnen. We hoeven niet meer om de ouders heen en weer te ping pongen, we bepalen samen de koers’. Ook Inge ervaart de deelname van Blijvend Veilig als een meerwaarde. ‘Het is heel prettig dat we als het ware zo een veiligheidscirkel om het OKT heen hebben. Blijvend Veilig heeft veel kennis op het gebied van onveiligheid, drang en dwang. Ik verwacht dat we bij het OKT steeds meer gezinnen krijgen waar onveiligheid speelt. Het is dan fijn om experts te kunnen raadplegen. We hoeven niet meer over te dragen maar vragen hen om met ons mee te lopen. Nu we zo intensief samenwerken is het hanteren van de meldcode ook transparanter. De handelingsverlegenheid neemt af. Je bent niet meer alleen, je voelt je echt gesteund. Ik ervaar meer een samenwerking in plaats van werken op eilanden met lijntjes. Dat is veel kwetsbaarder, je dropt problemen van het ene op het andere eiland. Dankzij de pilot geloof ik dat dit echt verleden tijd is. Iedereen neemt nu verantwoordelijkheid voor veiligheid en dat is hard nodig’.
Ouder- en Kindteams Amsterdam
Ouders en jongeren met grote en kleine vragen over opvoeden, opgroeien, gezondheid, gedragsproblemen, ontwikkeling en ontwikkelingsachterstanden kunnen terecht bij een van de Ouder- en Kindteams in Amsterdam. Lees hier meer.
Jeugdspecialist in de Buurt
De Jeugdspecialist in de Buurt is een samenwerking van verschillende jeugdhulpaanbieders: Spirit, Altra, De Opvoedpoli, de Bascule, Cordaan, MOC Kabouterhuis in nauwe samenwerking met de Ouder- en Kindteams, Gecertificeerde Instellingen, Veilig Thuis, huisartsen, scholen, buurtteams.
Blijvend Veilig
Blijvend Veilig is een samenwerking van Jeugdbescherming regio Amsterdam, Blijf Groep, Veilig Thuis, Raad voor de Kinderbescherming, William Schrikker Stichting en gemeenten in Amsterdam-Amstelland. Blijvend Veilig ondersteunt gezinsleden van 0 tot 100 jaar. De vraag ‘Wat heeft een gezin nodig om blijvende veiligheid te realiseren voor alle leden?’ staat centraal.